روزه و چهل حدیث
1-پایه های اسلام
قال الباقر علیه السلام:
بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه.
ترجمه:
اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).
2-فلسفه روزه
قال الصادق علیه السلام:
انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر.
ترجمه:
خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.
3-روزه آزمون اخلاص
قال امیرالمومنین علیه السلام:
فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق
ترجمه:
خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.
4-روزه یاد آور قیامت
قال الرضا علیه السلام:
انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخر.
ترجمه:
مردم به انجام روزه امر شدهاند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.
5-روزه زکات بدن
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام.
ترجمه:
براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است.
6-روزه سپر آتش
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
الصوم جنة من النار.
ترجمه:
روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»
7-اهمیت روزه
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
الصوم فى الحر جهاد.
ترجمه:
روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
8-روزه نفس
قال امیرالمومنین علیه السلام:
صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام.
ترجمه:
روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزههاست.
9-روزه واقعی
قال امیرالمومنین علیه السلام:
الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب.
ترجمه:
روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مىکند.
10-برترین روزه
قال امیرالمومنین علیه السلام:
صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن.
ترجمه:
روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.
11-روزه چشم و گوش
قال الصادق علیه السلام :
اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک.
ترجمه:
آنگاه که روزه مىگیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزهدار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.»
12-روزه اعضاء و جوارح
عن فاطمه الزهرا سلام الله علیها:
ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه.
ترجمه:
روزهدارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزهاش به چه کارش خواهد آمد.
13-روزه ناقص
قال الباقر علیه السلام:
لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر.
ترجمه:
روزه این افراد کامل نیست:
1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.
2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد.
3 - زنى که اطاعتشوهر نکرده تا اینکه توبه کند.
4 - فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود.
14-روزه بی ارزش
قال امیرالمومنین علیه السلام:
کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء.
ترجمه:
چه بسا روزهدارى که از روزهاش جز گرسنگى و تشنگى بهرهاى ندارد و چه بسا شب زندهدارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمىبرد.
15-روزه و صبر
عن الصادق علیه السلام فى قول الله عزوجل:
«واستعینوا بالصبر و الصلوة»
قال: الصبر الصوم.
امام صادق علیه السلام فرمود: خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است.
16-روزه و صدقه
قال الصادق علیه السلام:
صدقه درهم افضل من صیام یوم.
ترجمه:
یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.
17-پاداش روزه
قال رسول الله صلى الله علیه و آله: قال الله تعالى:
الصوم لى و انا اجزى به
رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است:
روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم.
18-جرعه نوشان بهشت
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها.
ترجمه:
کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقهاش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.
19-خوشا بحال روزه داران
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة
ترجمه:
خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شدهاند اینان در روز قیامتسیر مىشوند.
20-مژده به روزهداران
قال الصادق علیه السلام:
من صام لله عزوجل یوما فى شدة الحر فاصابه ظما و کل الله به الف ملک یمسحون وجهه و یبشرونه حتى اذا افطر.
ترجمه:
هر کس که در روز بسیار گرم براى خدا روزه بگیرد و تشنه شود خداوند هزار فرشته را مىگمارد تا دستبه چهره او بکشند و او را بشارت دهند تا هنگامى که افطار کند.
21-شادى روزه دار
قال الصادق علیه السلام:
للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه
ترجمه:
براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:
1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت)
22-بهشت و باب روزهدارن
قال رسول الله صلى الله علیه و آله:
ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.
ترجمه:
براى بهشت درى استبنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مىشوند.
23-دعاى روزهداران
قال الکاظم (علیه السلام):
دعوة الصائم تستجاب عند افطاره
ترجمه:
دعاى شخص روزهدار هنگام افطار مستجاب مىشود.
24-بهار مومنان
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):
الشتاء ربیع المومن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه.
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانىاش براى شب زندهدارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مىگیرد.
25-روزه مستحبى
قال الصادق (علیه السلام):
من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر.
ترجمه:
هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
26-روزه ماه رجب
قال الکاظم (علیه السلام):
رجب نهر فى الجنه اشد بیاضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام یوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر.
ترجمه:
رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرینتر هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند از آن نهر به او مىنوشاند.
27-روزه ماه شعبان
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین.
ترجمه:
هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مىکند.
28-افطارى دادن(1)
قال الصادق (علیه السلام):
من فطر صائما فله مثل اجره
ترجمه:
هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.
29-افطارى دادن (2)
قال الکاظم (علیه السلام):
فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک.
ترجمه:
افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.
30-روزه خوارى
قال الصادق (علیه السلام):
من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه
ترجمه:
هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مىشود
31-رمضان ماه خدا
قال امیرالمومنین:
شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى
ترجمه:
رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
32-رمضان ماه رحمت
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):
... و هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار.
ترجمه:
رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانهاش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.
33-فضیلت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):
ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه
ترجمه:
درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.
34-اهمیت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله علیه و آله):
لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة
ترجمه:
اگر بنده «خدا» مىدانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مىداشت که تمام سال، رمضان باشد.
35-قرآن و ماه رمضان
قال الرضا (علیه السلام):
من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور.
ترجمه:
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.
36-شب سرنوشتساز
قال الصادق (علیه السلام):
راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة.
ترجمه:
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مىشود.
37-برترى شب قدر
قیل لابى عبد الله (علیه السلام):
کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر.
از امام صادق (علیه السلام) سوال شد:
چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
38-تقدیر اعمال
قال الصادق (علیه السلام):
التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین.
ترجمه:
برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مىگیرد و تصویب آن در شب بیست ویکم و تنفیذ آن در شب بیستسوم.
39-احیاء شب قدر
عن فضیل بن یسار قال:
کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى.
فضیل بن یسار گوید:
امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیستسوم ماه رمضان مشغول دعا مىشد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مىرسید نماز صبح را مىخواند.
40-زکات فطره
قال الصادق (علیه السلام):
ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة.
ترجمه:
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است.